در طول درمان ارتودنسی ممکن است ناحیه دهان و دندان بیمار دچار آسیب‌های جراحتی شوند. درمان‌های ارتودنسی ممکن است دارای 2 بعد مثبت و منفی باشند. بعد مثبت این است که بریس‌ها مانع افتادن دندان‌ها می‌شود و بعد منفی این که بریس‌ها معمولا موجب زخمی‌شدن و آسیب لب‌ها و در برخی موارد گونه‌های  بیمار می‌شوند. طبیعتا وقوع چنین مشکلاتی قبل از ارتودنسی و بستن بریس‌ها وجود ندارد. حال سوال این‌جاست که در صورت مواجه‌شدن با چنین مشکلاتی در طول درمان ارتودنسی چه کاری باید کرد. برای پیشگیری از آسیب‌های ناشی از درمان‌های ارتودنسی چه اقداماتی باید انجام داد؟

بعد از سیم‌کشی دندان‌ها زندگی معمولا روال عادی خود را سیر می‌کند. بیماران می‌توانند با رعایت احتیاط به خوردن، کارکردن و فعالیت‌های خود ادامه دهند. اما آسیب‌های جراحتی ناشی از بریس‌ها در ناحیه دهان تنها موردی است که معمولا بیماران را تهدید می‌کند.

زخم‌های ناشی از ارتودنسی اغلب دندان‌ها، استخوان‌های حمایت کننده و بافت‌های نرم را تحت تاثیر قرار می‌دهند. هنگام وقوع موارد اورژانسی، هر سه مورد فوق باید مورد ارزیابی قرار گیرند. هنگام وقوع چنین مشکلاتی که ناشی از وجود بریس‌ها در دهان هستند، بهتر است به متخصص ارتودنسی مراجعه تا با راهنمایی‌های او مشکل پیش آمده برطرف شود.

ضربه به دهان قطعا به دندان‌ها آسیب می‌رساند. تاج دندان که بخش قابل رویت و بالینی دندان‌ها است ممکن است در حین درمان‌های ارتودنسی دچار آسیب شود. گاهی آسیب‌های تاج دندان قابل رویت و گاهی دور از دید هستند. شکستن یا ترک خوردن مینای دندان یکی از رایج‌ترین صدماتی است که معمولا رخ می‌دهد. عمق شکستگی معمولا روی حساسیت دندان‌ها نسبت به سرما و گرما تاثیر دارد. دندان ترک خورده یا شکسته اغلب از طریق پیوند، روکش یا تعویض کامل تاج ترمیم می‌شود. در صورتی که آسیب‌ها بسیار شدید باشند درمان کانال ریشه یا عصب‌کشی ضرورت می‌یابد.

شکستگی در ناحیه تاج دندان یا سطح زیر استخوان ممکن است غیرقابل ترمیم بوده و یا حتی منجر به کشیدن دندان شود. شکستن ریشه‌های دندان معمولا قابل ترمیم نیستند. تا زمانی‌که بریس‌ها روی دندان‌ها قرار دارند ترمیم دندان شکسته یا آسیب دیده تنها توسط دندانپزشک صورت خواهد گرفت، بنابراین هنگام وقوع چنین مواردی در حین ارتودنسی، همکاری متخصص ارتودنسی دندان با  دندانپزشک ضرورت بیشتری پیدا می‌کند.

اگر موقعیت دندان‌ها به‌دلیل آسیب وارده به دهان تغییر کنند، احتمال آسیب استخوان‌های اطراف دندان‌ها نیز بسیار بالا خواهد بود.

استخوان از خود دندان ضعیف‌تر است، بنابراین قبل از این‌که ریشه دندان شکسته شود استخوان از هم گسسته می شود. نکته جالب این است که استخوان ترمیم می‌شود ولی خود دندان ترمیم نمی‌شود. اگر دندان‌های شما در اثر آسیب جابه‌جا یا حرکت کرده‌اند بهتر است به ‌منظور ارزیابی ناحیه دهان، کاهش درد، تغییر موقعیت دندان‌ها و بازگرداندن استخوان‌های اطراف به موقعیت طبیعی به جراح دهان و دندان مراجعه کنید.

جراح دهان و دندان در مواقعی که بریس‌ها دچار خمیدگی یا شکستگی شده‌اند با خارج کردن سیم‌ها و سپس درمان جراحت ناشی از بریس‌ها بیمار را برای سیم‌کشی مجدد به متخصص ارتودنسی ارجاع می‌دهد. در زمان آسیب، بریس‌های روی هر دندان موجب اتصال تمام دندان‌ها به یکدیگر شده و در بسیاری از موارد این امر خود  یکی از علت‌هایی است که مانع از دست رفتن کامل دندان می‌شود.

جراحت لب‌ها و گونه‌ها متاسفانه یکی از شایع‌ترین آسیب‌های ناشی از سیم‌کشی دندان‌ها است. همانطور که قبلا اشاره شد یکی از مزیت‌های ارتودنسی محافظت از دندان‌ها می‌باشد اما بافت‌های نرم هنگام حادثه معمولا به‌دلیل وجود بریس‌ها در دهان دچارجراحت شده یا از بین می‌روند.

در مواقعی که لب‌ها یا گونه‌ها به‌دلیل بریس‌ها دچار جراحت می‌شوند اولین گام درمانی شامل خارج کردن موقت بریس‌ها از دهان است. شاید این امر برای  بیمار خوشایند نباشد اما شروع درمان زخم‌های ناشی از ارتودنسی بسیار ضرورت دارد.

به‌منظور کاهش تورم بهتر است به‌مدت 24 تا 48 ساعت کیسه یخ را روی نواحی آسیب‌دیده بافت‌های نرم قرار داد. دهان پر از رگ‌های خونی است. وجود رگ‌های خونی زیاد طبیعتا موجب خونریزی زیاد هنگام وقوع آسیب می‌شود. از طرفی وجود رگ‌های خونی زیاد موجب تسریع التیام ناحیه آسیب‌دیده به‌نسبت سایر نقاط دیگر می‌شود.

بیشتر جراحات خفیف تا معمولی نواحی لب‌ها، گونه‌ها و زبان معمولا بدون نیاز به بخیه ترمیم می‌شوند. معمولا جراح دهان و دندان یا جراح پلاستیک جراحات شدید یا نسبتا شدیدی را که در آن لبه‌های زخم به‌هم متصل نمی‌شوند را ارزیابی می‌کنند تا در صورت نیاز از طریق بخیه زخم‌ها را التیام داده و ظاهر جراحات را بهبود بخشند.

تمام آسیب‌های دهان و دندان قابل پیشگیری نیستند اما بیشتر آن‌ها را می‌توان کنترل کرد. در طول درمان ارتودنسی استفاده از محافظ‌های دهان کمک شایانی به محافظت از لب‌ها و دندان‌ها می‌کنند. برخی محافظ‌های دهان به‌گونه‌ی خاصی طراحی شده‌اند و روی بریس‌ها قرار می‌گیرند. برخلاف برخی محافظ‌هایی که نیاز به جوشاندن و یا تنظیم روی دندان‌ها دارند، محافظ‌های جدید از طریق گاززدن، لب‌ها و خود بریس‌ها درجای خود محکم قرار می‌گیرند.

به ‌دلیل تغییر موقعیت دندان‌ها در طول درمان ارتودنسی، محافظ‌هایی که نیاز به جوشاندن و تنظیم دارند انتخاب مناسبی نیستند و ممکن است حتی مانع حرکت‌ دندان‌ها در طول ارتودنسی شوند. اگر مشغول انجام حرکات ورزشی هستنید که ممکن است به دهان ضربه وارد شود حتما متخصص ارتودنسی خود را در جریان امر قرار دهید تا با تجویز محافظ دهان از آسیب احتمالی دهان و دندان‌ها پیشگیری شود.

بیشتر بخوانید :

• ارتودنسی متحرک
• ارتودنسی نامرئی